Toezicht ACM op Schiphol iets uitgebreid

Het toezicht van de Autoriteit Consument en Markt (ACM) op Schiphol wordt op enkele punten uitgebreid. Dit blijkt uit de kabinetsplannen over de exploitatie van de luchthaven.

De ACM houdt toezicht op de tarieven en voorwaarden van de luchtvaartactiviteiten inzake Schiphol. De toezichthoudende taak blijft op hoofdlijnen gelijk, maar de taken en bevoegdheden worden op enkele punten uitgebreid:

“De wijzigingen van het consultatieproces geven de ACM straks meer inzicht in het verloop van het consultatieproces. De ACM kan dan ook op verzoek van gebruikers toetsen of voldoende invulling is gegeven aan het proces om draagvlak te verwerven voor het tariefvoorstel en het meerjarige investeringsplan.”

“De ACM krijgt straks op het gebied van efficiencyprikkels voor investeringen ten behoeve van luchtvaartactiviteiten van tenminste €20 miljoen extra bevoegdheden om op verzoek van gebruikers het proces te toetsen dat er op gericht is om deze gebruikers bij de ramingen te betrekken. Een dergelijk verzoek bij de ACM kan er toe leiden dat de exploitant gedwongen wordt om bepaalde processtappen opnieuw te doorlopen. De verwerking van eventuele verschillen tussen kostenramingen en definitieve uitgaven met betrekking tot deze investeringen komt onder het tarieftoezicht van de ACM te vallen.”

Analyse

Het kabinet heeft ook een mededingingsrechtelijke analyse van de landsadvocaat aan de Tweede Kamer gestuurd. De landsadvocaat constateert dat de regels mogelijkheden bieden om de “netwerkfunctie” van Schiphol  te ondersteunen en veilig te stellen

Openbaarmakingsregels ACM aangepast na kritiek Raad van State

De nieuwe regels voor de openbaarmaking van sancties en aanwijzingen van toezichthouder ACM zijn aangepast na kritische opmerkingen van de Raad van State. Het belang van openbaarmaking moet volgens het wetsvoorstel telkens worden afgewogen tegen de belangen van bedrijven en personen. Voor de meest ernstige overtredingen gaat een “aangescherpt openbaarmakingsregime” gelden.

Dit blijkt uit het nader rapport van minister Kamp van Economische Zaken over het wetsvoorstel ter stroomlijning van het markttoezicht door de Autoriteit Consument en Markt.

De Raad van State wees erop:

“dat openbaarmaking van een sanctie ‘naming and shaming’ inhoudt, die diep kan ingrijpen in de betrokken onderneming en tot aanzienlijke economische en morele schade van de onderneming en de betrokken natuurlijke personen kan leiden”

Het adviescollege zegt onder meer:

“dat als de openbaarmaking via het internet geschiedt, deze wellicht nooit meer verdwijnt of ongedaan gemaakt kan worden: ‘ontgoogelen’ is lastig.”

Minister Kamp wil nu:

“een gedifferentieerd regime, waarbij het doel van openbaarmaking, te weten de waarschuwing van consumenten en marktpartijen, onveranderd vooropstaat maar aan het belang van de rechtsbescherming van de bij openbaarmaking betrokken marktorganisaties meer gewicht wordt gegeven.”

Persoonsgegevens
Bij de zwaarste overtredingen is het volgens Kamp meer van belang om consumenten en marktpartijen te waarschuwen. Ook dan worden persoonsgegevens niet openbaar gemaakt indien het belang van openbaarmaking niet opweegt tegen het belang van eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer:

“Deze afwegingsmogelijkheid wordt geboden omdat het voor het adequaat waarschuwen van consumenten doorgaans niet nodig zal zijn de namen van betrokken natuurlijke personen te noemen en sluit aan bij de praktijk van voorheen de NMa, OPTA en CA, om namen van natuurlijke personen in beginsel niet openbaar te maken. Die afwegingsruimte is er overigens niet als een persoonsgegeven, bijvoorbeeld de naam van een directeur, is opgenomen in de naam van de marktorganisatie. De naam van de marktorganisatie wordt altijd openbaar gemaakt. Anders kunnen consumenten immers niet adequaat worden gewaarschuwd”.

Bezwaar
Minister Kamp heeft het wetsvoorstel ook op enkele andere punten aangepast. Zo zal het toch mogelijk blijven om bij de ACM bezwaar aan te tekenen tegen boetebesluiten. Het wetsvoorstel dat aan de Raad van State was voorgelegd ging uit van rechtstreeks beroep bij de rechter.

Klik hier voor het advies en het nader rapport.

Markttoezichthoudersberaad vraagt reacties op criteria voor goed toezicht

Het Markttoezichthoudersberaad heeft “criteria voor goed toezicht” gepubliceerd. Het samenwerkingsverband nodigt belangstellenden uit om op dit visiedocument te reageren. Reacties zijn mogelijk tot 1 juli 2013.

Een goede toezichthouder is volgens het Markttoezichthoudersberaad effectief, efficiënt en professioneel. Deze begrippen worden in de nota uitgewerkt. Effectief is missiegedreven, effectgericht, verantwoordingsgericht en veranderingsgericht. Onder efficiënt wordt verstaan: ‘empowering’, samenwerkend en efficiënt georganiseerd. Een professionele toezichthouder is onafhankelijk, transparant en opgebouwd uit professionals.

Het Markttoezichthoudersberaad is het samenwerkingsverband van de toezichthouders ACM, AFM, CBP, DNB, Kansspelautoriteit en de NZa.

De menselijke maat

In de herfst dwarrelen bladeren neer, in de lente vallen harde cijfers en grote woorden. Het is het seizoen van de jaarverslagen van markttoezichthouders, waarin wij reppen van onaanvaardbare risico’s, van ernstige problemen, van stevige maatregelen, van hoge boetes, van meetbare effecten. Daarbij zouden we bijna vergeten: toezicht is mensenwerk.

In het onlangs verschenen jaarverslag van de Autoriteit Financiële Markten is te lezen welke problemen we in 2012 hebben gezien. We verantwoorden ons over de activiteiten die we hebben ontplooid. We analyseren ook welke veranderingen de sector moet bewerkstelligen.

In onze contreien is de menselijke maat niet altijd direct zichtbaar. We zijn missiegedreven. Het gaat ons om niet minder dan het bevorderen van eerlijke en transparante financiële markten. Uiteindelijk staan het vertrouwen in de financiële sector en de welvaart van Nederland op het spel.

Mensen

En toch, toezicht is mensenwerk, in verschillende opzichten. Het zijn mensen die recht hebben op eerlijke producten en diensten. En het zijn mensen die bij financiële ondernemingen werken. En het zijn mensen – jawel! – die bij de AFM werken om toezicht te houden.

Dit mogen we als toezichthouders niet uit het oog verliezen wanneer we een telefoontje krijgen van een teleurgestelde klant. We moeten het ook beseffen als we een maatregel nemen tegen een financiële onderneming, zeker als we daarmee de publiciteit zoeken. We weten immers dat onze activiteiten een grote impact kunnen hebben op mensen, ook op familieleden.

Mensen verdienen het niet alleen dat wij ons inzetten om onze missie te volbrengen, maar ook dat wij een menselijke benadering kiezen. Mensen hebben ook behoefte aan direct contact. Ons Ondernemersloket ontving in 2012 bijna 30.000 telefoontjes en ruim 7.000 e-mails. Bijna 12.000 consumenten wisten het Meldpunt Financiële Markten te vinden.

Mogelijkheden

Social media bieden nieuwe mogelijkheden. We zijn als AFM en als AFM’ers aan te spreken. En we communiceren terug. Wie ons op Twitter een vraag stelt, krijgt een antwoord. Als iemand op LinkedIn een discussie met ons start, pakken we de handschoen op. Meer en meer willen we in gesprek zijn, ook buiten de social media.

We laten ons van onze menselijke kant zien. Dan kan het zijn dat we het antwoord op een vraag niet weten. Of dat voortschrijdend inzicht ons tot een nieuw standpunt brengt. We kunnen nieuwe fora niet alleen gebruiken om antwoorden te geven maar juist ook om vragen op te werpen. En we leren ervan, elke dag weer.

Juist in de financiële wereld is de menselijke maat van belang. We hebben de ambitie om problemen op te lossen. Dat lukt alleen als de mensen binnen de AFM werkelijk contact hebben met de mensen buiten de AFM. De M van AFM zou dan ook niet alleen moeten staan voor Markten maar ook voor Mensen.

Paul van Dijk

Deze blog is op 10 april 2013 geplaatst op de website van de Autoriteit Financiële Markten.

ACM vraagt reacties op voorlopige strategie

De Autoriteit Consument & Markt is een “dialoog” gestart over haar strategie. Tot 1 juni 2013 zijn reacties welkom op de doelstellingen, missie, kernwaarden en visie van de nieuwe toezichthouder. In de consultatie komen ook de toezichtstijl, de organisatie en een aantal thema’s aan de orde.

De ACM startte de consultatie op 11 april 2013 met een persconferentie en de publicatie van de concept-strategie. . In de zomer wordt de definitieve strategie gepubliceerd.

In zijn speech benoemde voorzitter Chris Fonteijn de missie:

De Autoriteit Consument en Markt bevordert kansen en keuzes voor bedrijven en consumenten.

De ACM publiceerde ook een “marktvisie“. “Wij stellen bij ons toezicht de consument centraal”, aldus Chris Fonteijn in een persbericht.

Speerpunten

In 2013 werkt de ACM aan de volgende speerpunten:
– Kansen en keuzes in de woonketen
– Hoge inkoopkosten van geneesmiddelen en hulpmiddelen
– Duurzaamheid en mededinging
– Tegengaan van oneerlijke concurrentie door overheden
– Breedbandinternet voor iedereen
– Versterking van concurrentie in de mobiele telecom
– Meer transparantie voor consumenten
– Bescherming tegen agressieve verkoop
– Een veilig internet
– Eén rekening voor energie
– Verbetering van de werking en integratie van de energiemarkt
– Een betaalbare en betrouwbare energievoorziening

Met ACM start bijzonder model van markttoezicht

Met de start van de Autoriteit Consument en Markt heeft Nederland een bijzonder model van markttoezicht gekregen. Voor het eerst is er in de Europese Unie een toezichthouder aan het werk die taken heeft op het gebied van zowel algemene mededinging als sectoraal markttoezicht en consumentenbescherming.

De Instellingswet Autoriteit Consument en Markt is op 1 april 2013 in werking getreden.

Minister Kamp van Economische Zaken schreef eerder aan de Eerste Kamer:

“In de EU zijn er geen andere autoriteiten die mededingingstoezicht, sectorspecifiek markttoezicht en consumentenbescherming in hun takenpakket hebben. In Australië en Nieuw-Zeeland is dat overigens wel het geval. Wel heeft een toenemend aantal landen een combinatie van mededingingstoezicht en consumentenbescherming, zoals het Verenigd Koninkrijk, Denemarken, Polen en Ierland. Daarnaast zijn er veel landen, waaronder in elk geval Spanje en Portugal, die voorbereidingen treffen voor of nadenken over meer geconsolideerd toezicht.”

Spanje

In Spanje ligt een wetsvoorstel in het parlement dat moet leiden tot de oprichting van de Comisión Nacional de los Mercados y la Competencia. In deze CNMC wordt algemeen en specifiek markttoezicht gebundeld, maar de nieuwe organisatie krijgt geen taken op het gebied van consumentenbescherming.

Verenigd Koninkrijk

In het Verenigd Koninkrijk komt een Competition and Markets Authority (CMA), een samenvoeging van de mededingingsorganen Office of Fair Trading en Competition Commission. De OFT combineert nu al mededingingstoezicht met consumentenbescherming. In het nieuwe regime blijven daarnaast sectorale toezichthouders actief, met hun eigen specifieke bevoegdheden.

Duitsland

In Duitsland bestaat een Bundesnetzagentur, belast met het toezicht op elektriciteit, gas, telecommunicatie, post en spoor. Deze staat los van de mededingingstoezichthouder, het Bundeskartellamt. Ook is er apart consumententoezicht.

Consumententoezicht wordt zelfstandig (5)

Op 1 april 2013 start de Autoriteit Consument en Markt. Daarmee komt een einde aan het bestaan van de markttoezichthouders OPTA, Consumentenautoriteit en NMa, inclusief Energiekamer en Vervoerkamer. De laatste van 5 terugblikken, op de Consumentenautoriteit.

Voor het consumententoezicht betekent de oprichting van de ACM ook dat de minister (of staatssecretaris) geen individuele aanwijzingen meer kan geven. Waar de Consumentenautoriteit een ambtelijke dienst is, wordt de Autoriteit Consument en Markt een zelfstandig bestuursorgaan.

In 2004 blijkt uit een “strategisch actieprogramma” dat het Nederlandse consumententoezicht afwijkt van omringende landen:

“In Nederland ontbreekt, als in één van de weinige Europese landen, publiekrechtelijke handhaving voor een aantal wetten die voortvloeit uit de Europese regelgeving ter bescherming van de collectieve economische belangen van de consument, zoals in de vorige paragraaf aangegeven. (…) Ik zal (…) zorgdragen voor publiekrechtelijke handhaving van regelgeving ter bescherming van de collectieve economische belangen van de consument. Hiertoe zal door mij een toezichthouder worden ingesteld.”

De aanpak:

“Deze toezichthouder zal door middel van een informatieloket consumenten en aanbieders informatie verstrekken over hun rechten en plichten. Tevens verwijst dit loket, als onderdeel van de toezichthouder, consumenten met een geschil door naar de juiste instantie ter afdoening van het verschil. Daarnaast zal deze toezichthouder optreden op basis van inbreuken op het consumentenrecht met een collectief karakter. “

Dienst

De Consumentenautoriteit is, net als de NMa in de eerste jaren, een ambtelijke dienst, een onderdeel van het ministerie van Economische Zaken. De directeur is formeel de autoriteit die beschikt over eigen wettelijke bevoegdheden. Zij oefent deze taken uit onder ministeriele verantwoordelijkheid.

ConsuWijzer

Samen met OPTA en NMa beheert de Consumentenautoriteit een informatieloket voor consumenten, ConsuWijzer. Minister Henk Kamp schrijft hierover in 2013:

“Ik ben trots dat ConsuWijzer voor het derde jaar op rij door het publiek tot beste overheidswebsite is gekozen. ConsuWijzer licht consumenten voor over hun rechten en plichten en bevordert zoveel mogelijk de zelfredzaamheid van mensen. Ter illustratie: in 2012 werden 460.000 voorbeeldbrieven gedownload die consumenten kunnen gebruiken in hun communicatie met een leverancier. (…) Het aantal bezoeken aan de website bedroeg 2.200.000.”

Pijler

Consumentenbescherming wordt nu, naast het generieke mededingingstoezicht en het sectorspecifieke toezicht, gezien als de derde pijler van het markttoezicht. Minister Henk Kamp zegt bij de oprichting van de ACM over consumentenbescherming:

“Deze is vooral gericht op het bevorderen van eerlijke handel tussen bedrijven en consumenten middels het maken en toepassen van wettelijke bepalingen daarvoor en het versterken van de zelfredzaamheid van consumenten door informatie te verschaffen over hun rechten en plichten.”

Zelfstandig

Het consumententoezicht wordt vanaf 1 april 2013 iondergebracht in een aparte directie onder het bestuur van de nieuwe Autoriteit Consument en Markt. De directie staat onder leiding van Bernadette van Buchem, voorheen (directeur van de) Consumentenautoriteit.

Het “gevarieerde beeld” van de Vervoerkamer (4)

Op 1 april 2013 start de Autoriteit Consument en Markt. Daarmee komt een einde aan het bestaan van de markttoezichthouders OPTA, Consumentenautoriteit en NMa, inclusief Energiekamer en Vervoerkamer. De vierde terugblik, op de Vervoerkamer.

De Vervoerkamer van de NMa is aanvankelijk vooral de Vervoerkamer in oprichting. De organisatie is er, binnen de NMa, maar de wettelijke bevoegdheden moeten nog komen. Per 1 april 2013 gaat het markttoezicht op de vervoersector op in de nieuwe Autoriteit Consument en Markt. Over een “gevarieerd beeld”.

Op 1 september 2001 gaat het “project” Vervoerkamer van start. De Vervoerkamer is de eerste kamer die binnen de AFM wordt gecreëerd. De andere, de Energiekamer, is eerder als eigenstandige organisatie DTe buiten de NMa opgericht en vervolgens omgevormd tot kamer.

De Vervoerkamer is ook het eerste onderdeel van de NMa dat politiek niet wordt aangestuurd door de minister van Economische Zaken, maar door de minister van Verkeer en Waterstaat (nu: Infrastructuur en Milieu). Daar ligt bijvoorbeeld de bevoegdheid om algemene aanwijzingen te geven.

Taken

De eerste taken van de Vervoerkamer (in oprichting) treden op 1 januari 2002 in werking. Op grond van de Wet personenvervoer 2000 houdt de Vervoerkamer toezicht op de gemeentelijke vervoerbedrijven in Nederland. Later volgen bevoegdheden in het kader van de spoor- en luchtvaartwetgeving. Ook krijgt de Vervoerkamer de taak om toezicht te houden op het loodswezen.

Verschillend

Advocaat Wouter Algera schrijft in 2005:

“In beginsel beschikt zij als toezichthouder over een onafhankelijke positie, maar het is duidelijk dat haar bevoegdheden meer zijn ingekaderd dan binnen het algemene mededingingsrecht, waar juridische en economische concepten doorgaans minder helder zijn gedefinieerd en enige beleidsmatige vrijheid bij de toezichthouder ligt. De relatie met de onder toezicht gestelde ondernemingen is ook duidelijk verschillend. Waar onder het algemene mededingingsrecht marktpartijen autonoom blijven in hun handelen en slechts bepaalde gedragingen niet zijn toegestaan, grijpen de bevoegdheden van de Vervoerkamer als regulator diep in in de ondernemingsvrijheid en stuurt zij de uitkomst van marktprocessen. Marktpartijen, regulator en ook beleidsmakers zijn in dat opzicht sterk van elkaar afhankelijk.” 

Evaluatie

Uit de evaluatie van de NMa in 2010 komt een “gevarieerd beeld” naar voren van het functioneren van de Vervoerkamer op de verschillende terreinen:

“Een belangrijk onderscheid is te vinden tussen de spoorsector aan de ene kant en het loodswezen en de luchtvaart aan de andere kant. De rol die de Vervoerkamer speelt wordt in beide sectoren anders gepercipieerd.”

Het beeld in de spoorsector is dat van een “meedenkende partij”. In het loodswezen en de luchtvaartsector lijkt het toezicht “afstandelijker”. De andere opstelling is volgens de evaluatie “legitiem,  maar in details van de interacties met de luchthaven en het loodswezen kan nog wel verbetering gebracht worden”.

Rol

In een parlementair onderzoek van de Eerste Kamer schetst NMa-voorzitter Chris Fonteijn dat de bevoegdheden van de Vervoerkamer in de spoorsector “zeer beperkt”  zijn:

“Ze zijn eigenlijk beperkt tot de vraag in hoeverre ProRail toegang moet verschaffen tot het net. De kwaliteit, de dienstverlening en de tarieven zijn echter heel bewust in handen van de politiek gehouden. Het departement is daar verantwoordelijk voor en stuurt daarin. De toezichthouder heeft daar een minimale rol in.”

DREV

De Vervoerkamer maakt in de laatste fase van het bestaan bij de NMa onderdeel uit van de Directie Regulering Energie en Vervoer (DREV). In de nieuwe ACM komt het specifieke toezicht op vervoer in de directie Telecom, Vervoer en Post, onder leiding van voormalig OPTA-directeur Johan Keetelaar.

De Energiekamer en de x-factor van het markttoezicht (3)

Op 1 april 2013 start de Autoriteit Consument en Markt. Daarmee komt een einde aan het bestaan van de markttoezichthouders OPTA, Consumentenautoriteit en NMa, inclusief Energiekamer en Vervoerkamer. Het derde portretje, over energietoezicht.

De x-factor. Ver voordat er onder deze naam een talentenjacht op televisie verschijnt, heeft de Dienst uitvoering en toezicht energie (DTe) al een x-factor. Over 15 jaar markttoezicht in de energiesector.

De x-factor staat in Elektriciteitswet 1998 voor de korting die DTe kan opleggen aan energiebedrijven. De toezichthouder wil per bedrijf een ander percentage vaststellen om doelmatighid af te dwingen. In 2002 maakt de rechter korte metten met deze reguleringsmethode. De dan geldende wet staat alleen toe om aan alle bedrijven dezelfde korting op te leggen.

Toezichtstijl
DTe lost de problemen op via overeenkomsten met de netbeheerders. De evaluatie van 2006 constateert dat DTe in de jaren daarvoor een nieuwe toezichtstijl heeft ontwikkeld: ‘dialooggericht waar het kan, sanctiegericht waar het moet’.

“De kern van deze stijl is dat DTe beter wil luisteren naar en communiceren met de marktpartijen. Daarbij gaat het om allerlei vormen van contact: het vrijblijvend voeren van gesprekken met het veld om input te krijgen bij besluitvormingsprocessen, het consulteren voordat beslissingen genomen worden en het betrekken van het veld bij formele processen.

De nieuwe toezichtstijl past naar onze mening bij de ontwikkelingsfase van DTe. In de beginperiode was er veel inhoudelijke aandacht voor het tot stand brengen van de regulering en het toezicht; tijdens de periode van de evaluatie werd er veel geïnvesteerd in de relatie met marktpartijen. Deze nieuwe stijl doet recht aan de complexe relatie tussen toezichthouder en ondertoezichtgestelden. Zij zijn immers wederzijds van elkaar afhankelijk. Maar deze stijl vraagt ook om een toezichthouder die gezaghebbend is en op basis daarvan het laatste woord zal hebben.”

Kamer
DTe wordt in 1998 op de wereld gezet als ambtelijke dienst van het ministerie van Economische Zaken. In de Elektriciteitswet 1998 wordt geregeld dat de directeur-generaal van de NMa een aantal formele bevoegdheden heeft. Zo kan hij algemene en bijzondere aanwijzingen geven aan de directeur DTe als het gaat om de uitleg van mededingingsbegrippen. Dan al deelt DTe ook in de bedrijfsvoering van de NMa, vanaf 1999 is DTe ook formeel een “kamer”.

Naam
De verandering in positie zorgen ervoor dat de naam in 15 jaar geregeld verandert. De toezichthouder begint als Dienst uitvoering en toezicht Elektriciteitswet, wordt de E de E van Energie. Later verdwijnt de verwijzing naar uitvoering. Weer later volgt de naam “Energiekamer”. De toezichthouder eindigt als onderdeel van de Directie Regulering Energie en Vervoer.

Directie
In de nieuwe Autoriteit Consument en Markt komt een directie Energie. Deze wordt geleid door Remko Bos, voorheen directeur bij OPTA.

NMa: over concurrentie, consumenten en cijfers (2)

Op 1 april 2013 start de Autoriteit Consument en Markt. Daarmee komt een einde aan het bestaan van de markttoezichthouders OPTA, Consumentenautoriteit en NMa, inclusief Energiekamer en Vervoerkamer. Hier vindt u de tweede van 5 portretjes, over NMa.

De bewaker van de “economische democratie”, dat is het zelfbeeld van de Nederlandse Mededingingsautoriteit bij de oprichting in 1998. “NMa bespaart huishouden 33 euro in 2012”, is de titel van een recent persbericht van de NMa. Impressies van 15 jaar concurrentietoezicht.

De eerste dag van 1998 brengt een Mededingingswet en een Mededingingsautoriteit, die het land uit het “kartelparadijs” moet leiden. Er geldt dan nog wel een wettelijk overgangsregime. Kartels mogen dan verboden zijn, bepaalde afspraken kunnen nog een tijdelijke ontheffing krijgen. En zo belanden er zo’n 1040 ontheffingsverzoeken op de deurmat van de beginnende mededingingsautoriteit. En in het eerste jaar komen er ook 266 klachten binnen.

Bouw

In 2001 blijkt hoe belangrijk proactief handhaven is. Een uitzending van tv-programma Zembla laat zien dat de concurrentie in de bouwsector op grote schaal wordt beperkt. De bouwfraude-affaire komt de NMa op veel kritiek te staan, ook in de parlementaire enquête die later volgt. De commissie-Vos constateert wel dat de NMa inmiddels “gedegen, noest en nijver” aan de slag is gegaan.

Tanden

De NMa laat in verschillende sectoren de tanden van een waakhond zien en deelt – hoge- boetes uit. Begonnen als ambtelijke dienst, omdat minister Wijers nog even de vinger aan de pols wil houden, wordt de NMa in 2005 – na politiek gesoebat – zelfstandig bestuursorgaan.

Belangen

Het optreden van de NMa kan niet alleen op applaus rekenen. Er is kritiek op de manier waarop de toezichthouder omgaat met (andere) publieke belangen, bijvoorbeeld in de zorgsector. En de rechter eist steeds meer economische onderbouwing van geconstateerde overtredingen.

Cijfers

Ook de NMa zelf houdt van cijfers. “Het optreden in 2012 heeft de samenleving een besparing opgeleverd van naar schatting 251 miljoen euro. Dat is 33 euro per huishouden”, aldus de NMa zelf. Het Centraal Planbureau laat er – op verzoek – een “plausibiliteitstoets” op los, met als conclusies:

De NMa heeft de outcomeberekening zorgvuldig uitgevoerd. De exercitie geeft een indicatie van de orde van grootte van de relatief eenvoudig kwantificeerbare directe effecten op korte termijn voor directe afnemers van bedrijven onder mededingingstoezicht en regulering. We maken drie kanttekeningen:

(i) De outcomeberekening laat diverse effecten buiten beschouwing, zoals gevolgen voor dynamische efficiëntie en de afschrikkende werking op anti-competitieve afspraken. Dat vraagt om een voorzichtige interpretatie.

(ii) De NMa maakt conservatieve aannames, maar het is toch mogelijk dat de gerapporteerde outcome ook te hoog kan zijn. Ook kan de orde van grootte van de berekende outcome anders zijn dan het resultaat van een berekening van de relevante welvaartseffecten.

(iii) De outcomeberekening is gevoelig voor uitschieters en individuele zaken.

Consument

“Het accent voor ons ligt op de consument”, zegt directeur-generaal Kist in 1997. “Die is onze bondgenoot.” Per 1 april 2013 komt de consument ook in de naam van de organisatie en gaat de NMa op in de Autoriteit Consument en Markt. Ook binnen de ACM blijft een directie Mededinging actief, onder leiding van Gerard Bakker, die binnen de NMa dezelfde functie heeft vervuld.